Dr. W ep. 75 Tendinopathy คืออะไร? ทำไมปวดเอ็นเรื้อรัง ไม่หายสักที? 🤔

สวัสดีครับ! วันนี้จะมาแชร์ความรู้เรื่องอาการปวดเอ็นที่หลายคนอาจกำลังเผชิญอยู่ หรือที่ทางการแพทย์เรียกว่า Tendinopathy ✨

หลายคนอาจเข้าใจผิดคิดว่าเป็นแค่ "เอ็นอักเสบ" ธรรมดา แต่จริงๆ แล้วมันซับซ้อนกว่านั้นครับ! มันเป็นกระบวนการต่อเนื่องที่เกี่ยวกับ "การตอบสนองของเอ็นต่อการรับน้ำหนัก (Load)" เอ็นของเราเป็นเนื้อเยื่อที่เก่งมากนะครับ 💪 มันสามารถ ปรับตัว (Adaptation) ให้แข็งแรงขึ้นได้เมื่อได้รับ การลงน้ำหนักที่เหมาะสม (Optimised Load)

แต่ในทางกลับกัน...

❌ การลงน้ำหนัก มากเกินไป (Overload)

❌ หรือ น้อยเกินไป (Underload) จากการไม่ใช้งานนานๆ

ก็สามารถนำไปสู่ปัญหาเอ็นเสื่อมและอาการปวดเรื้อรังได้ครับ

ลองดูภาพประกอบ 2 ภาพนี้ จะเข้าใจมากขึ้นครับ 👇

📌 กระบวนการเกิด Tendinopathy และการตอบสนองต่อ Load

ภาวะนี้เกิดจากปัจจัยเสี่ยงหลายอย่าง โดยเฉพาะ "การลงน้ำหนักที่ไม่เหมาะสม" ครับ

1️⃣ ปัจจัยกระตุ้น (Triggers):

👉 ใช้งานหนักเกิน (Overuse): ลง Load มากไป 🏋️‍♀️ ทำงานซ้ำๆ 👨‍🔧 ฝึกกีฬาผิดพลาด 🏃‍♂️

👉 ปัจจัยภายใน: อายุ 👵 เพศ น้ำหนัก ฮอร์โมน พันธุกรรม โรคประจำตัว บาดเจ็บเก่า 🤕

👉 ปัจจัยภายนอก: งาน/ชีวิตประจำวัน 💻 บุหรี่ 🚬 แอลกอฮอล์ 🍺 โภชนาการ 🍔 อุปกรณ์/รองเท้า 👟 ยาบางชนิด

👉 ไม่ใช้งานนานๆ (Underload/Sedentary): เอ็นอ่อนแอลง เสี่ยงเจ็บง่ายขึ้นแม้เจอ Load ปกติ

2️⃣ ระยะของ Tendinopathy: (ตามโมเดล Cook & Purdam 2009)

🔶 ระยะเริ่มต้น (Reactive Tendinopathy):

🔹เกิดจากเจอ Load มากไป หรือ Load ปกติบนเอ็นที่อ่อนแอ

🔹เอ็นเริ่มเปลี่ยนแปลง อาจบวมเล็กน้อย

🔹ระยะนี้ฟื้นตัวได้ดีมาก! 👍 ถ้าเรา "ปรับ Load ให้เหมาะสม" เอ็นจะกลับมาแข็งแรงได้

❗แต่ ถ้ายังฝืนใช้ Load หนักต่อ จะไปสู่ระยะต่อไป...

🔶 ระยะเอ็นซ่อมตัวเองได้ไม่ดี (Tendon Disrepair):

🔹 เกิดจากเจอ Overload ต่อเนื่อง การซ่อมแซมเริ่มล้มเหลว โครงสร้างเสียหายสะสม 😟

🔹 ยังพอฟื้นตัวได้ ด้วยการ "ปรับ Load ที่เหมาะสม" แต่จะยากและนานกว่าเดิม

🔶 ระยะเอ็นเสื่อม (Degenerative Tendinopathy):

🔹 การซ่อมแซมล้มเหลวต่อเนื่อง + Load ไม่เหมาะสม = โครงสร้างเสื่อมสภาพชัดเจน 📉

🔹 เอ็นทำงานแย่ลง รับ Load ได้น้อยลง การฟื้นตัวยากที่สุด เน้นการจัดการอาการ

🔶ระยะสุดท้าย (End Stage):

🔹เอ็นอ่อนแอมาก อาจเกิด "การฉีกขาด" บางส่วนหรือทั้งหมดได้ 💥

✨ เรื่องเล่าจากคลินิก ✨

คุณ B (นามสมมติ) นักวิ่ง 🏃‍♀️ เจ็บเอ็นร้อยหวาย หลังเพิ่มระยะวิ่งเร็วไป (Overload) + เปลี่ยนรองเท้าใหม่ (Extrinsic Factor) 👟

ตอนแรกคิดว่าปวดเมื่อยธรรมดา แต่ฝืนวิ่งต่อ (Continued Overload) จนปวดเรื้อรัง มาตรวจพบว่าน่าจะอยู่ในระยะ Tendon Disrepair

แนวทางการรักษา:

✅ ให้ความรู้เรื่อง Tendinopathy & การจัดการ Load

✅ พัก/ลดความหนักการวิ่ง (Load Management)

✅ ปรับรองเท้า

✅ ออกกำลังกายเพื่อฟื้นฟูเอ็นอย่างค่อยเป็นค่อยไป (Progressive Loading Exercise) 💪 = การให้ Appropriate modified load นั่นเองครับ

❤ สรุป:

Tendinopathy คือภาวะที่เอ็น "ปรับตัวต่อ Load ไม่สำเร็จ" ไม่ใช่แค่อักเสบธรรมดา

การเข้าใจเรื่องนี้ ทำให้เรารู้ว่า "การจัดการ Load" สำคัญมาก! ไม่ว่าจะเป็นการลด Load ที่มากไป หรือค่อยๆ เพิ่ม Load ในเอ็นที่อ่อนแอ

การรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ โดยเน้น "การปรับ Load + การออกกำลังกายที่เหมาะสม (Appropriate Exercise Therapy)" คือกุญแจสำคัญครับ 😉

หากคุณมีอาการปวดเอ็นเรื้อรัง อย่าปล่อยทิ้งไว้! ปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่ถูกต้องนะครับ 😊

😄มีใครอ่านจบบ้าง กด1 ครั้งหน้าจะได้เขียนยาวๆอีก😁

References:

🔹 Abate, M., et al. (2020). Pathogenesis of tendinopathies: inflammation or degeneration?. International Journal of Molecular Sciences, 21(3), 844.

🔹 Cook, J. L., & Purdam, C. R. (2009). Is tendon pathology a continuum? A pathology model to explain the clinical presentation of load-induced tendinopathy. British Journal of Sports Medicine, 43(6), 409-416.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

บ้านใจอารีย์คลินิกกายภาพ มี 2 สาขา

!!ยินดีให้คำปรึกษา ฟรี!!

📌สาขา เยาวราช

-แผนที่ : https://g.co/kgs/kXSEbT

-โทร : 080 425 9900

-Line : https://lin.ee/6pVt7JG

📌สาขา เพชรเกษม81

-แผนที่ : https://g.co/kgs/MVhq7B

-โทร : 094 654 2460

-Line :https://lin.ee/cl1hNqe