Physio EP: 30🤔วันนี้จะมาพูดถึงหมอนปลิ้นกันบ้าง (Disc herniation) part 3🤔

⚡สรุปMechanism of injuryกันอีกรอบ⚡

🛑การก้มหลังยกของหนัก, การขับรถนาน, ก้มๆเงยๆหลังเป็นประจำ, บิดตัว และอุบัติเหตุ ทำให้กระดูกสันหลังต้องรับload ส่งผลให้เกิดการเสื่อมของ annulus fibrosus โดยทำให้เกิด stress ต่อ annulus fibrosus ได้อย่างมาก อาจทำให้เกิดการฉีกขาดบางส่วน ทำให้ nucleus pulposus (ของเหลว) ค่อยๆดันตัว annulus fibrosus ออกมาทางด้าน Posterior โดยที่ถ้าเรายังคงมีกิจกรรมที่ทำให้เกิด stress เพิ่มขึ้น เช่น การก้มหลัง ในที่สุดก็จะทำให้ annulus fibrosus เกิดการฉีกขาดเป็นและทำให้ nucleus pulposus ไหลออกมา ซึ่งถ้าไหลออกมาแล้วไปโดนเส้นประสาท ก็จะเกิดอาการปวด ชา เสียว หรืออ่อนแรงได้ เป็นต้น🛑

❓❓นอกจากการสังเกตการไอ จาม เบ่งแล้วมีอาการ (เพิ่ม intra-abdominal pressure) การสังเกตุจาก posture เช่น sciatica scoliosis แล้วจะรู้ได้ยังไง ว่ามีปัญหานี้หรือมั้ย❓❓ สามารถตรวจคร่าวๆ โดยใช้....

1️⃣ทำ Screening test จะพบว่าไม่สามารถทำได้function เหล่านี้ได้ ถ้าสงสัยว่ามีปัญหาที่ nerve root ใน L ระดับ….

L 4️⃣: Squat and rise

L 5️⃣: Heel walking

S 1️⃣: Walking on toe

2️⃣SLR test

🔸Sensitive 80% , Specificity 40% ต่อ herniated disc

🔸ท่าตรวจ . นอนหงาย ยกขาข้างที่มีปัญหาขึ้น ประมาณ 30-70องศา แล้วทำให้เกิด sciatica pain (L4, L5 &S1 radiculopathy) ในขาข้างเดียวกัน อาการจะเพิ่มขึ้นถ้ามีการทำ dorsiflexion

3️⃣Crossed straight leg raising test หรือ Well leg raising test หรือ Cross over sign

🔸Sensitivity 25%, Specificity >90% ต่อ lumbosacral nerve root compression

🔸ท่าตรวจ : นอนหงาย ยกขาข้างปกติขึ้น ประมาณ 30-70องศา แล้วทำให้เกิด radicular pain ในขาข้างตรงข้าม

🔸เพื่อเช็คว่ามี pathognomy of disc prolapse หรือมั้ย บ่งบอกถึง medial disc หรือ axillary type นั่นเอง

4️⃣จะรู้ได้ยังไงว่า Nerve root ไหนถูกรบกวนกันแน่ เช็คได้โดย ถ้า nerve root… (สามารถประเมินได้จาก Dermatome, Myotome, Reflex)

L1️⃣ อาจจะมีอาการปวด ร้าว หรือชาบริเวณ Inguinal region และ hip flexor อาจพบอาการอ่อนแรง

L2️⃣ อาจจะมีอาการปวด ร้าว หรือชาบริเวณ Anterior mid-thigh และ hip flexor อาจพบอาการอ่อนแรง

L3️⃣ อาจจะมีอาการปวด ร้าว หรือชาบริเวณ Distal anterior thigh และ knee extensor อาจพบอาการอ่อนแรง รวมทั้งถ้าเช็ค patellar reflex จะลดลงหรือหายไป

L4️⃣ อาจจะมีอาการปวด ร้าว หรือชาบริเวณ Medial lower leg/foot และ Knee extensor, Dorsiflexor อาจพบอาการอ่อนแรง รวมทั้งถ้าเช็ค patellar reflex จะลดลงหรือหายไป

L5️⃣อาจจะมีอาการปวด ร้าว หรือชาบริเวณ Lateral leg/foot และ Knee flexion, Big toe extensor อาจพบอาการอ่อนแรง

S1️⃣อาจจะมีอาการปวด ร้าว หรือชาบริเวณ Lateral side of foot และ Big toe flexor, Ankle plantar flexors อาจพบอาการอ่อนแรง รวมทั้งถ้าเช็ค achilles reflex จะลดลงหรือหายไป

♥️Take home message♥️

🟢แนวทางที่นำเสนอวันนี้เป็นเพียงตัวอย่าง หรือรูปแบบในการประเมินเบื้องต้นเท่านั้น ซึ่งการการตรวจประเมินจริงๆ อาจมีการให้คนไข้ทำ movement ต่างๆ เพื่อกระตุ้นหรือลดอาการ การตรวจjoint mobility นอกจากนี้อาจมีการตรวจ tone of muscle โดยเฉพาะบริเวณ paraspinal area (ระวัง ถ้ายังไม่แน่ใจ อย่าเพิ่งทำการ Release หรือ คลายเด็ดขาดนะครับ เพราะว่า muscle guarding เป็น protective mechanism ปกติของร่างกาย เพื่อ support tissue ที่ damage ไป รวมทั้งยังต้อง compensate เพื่อให้ร่างกายสามารถเคลื่อนไหวต่อไปได้โดยไม่ทรมานเกินไปแต่ถ้าเราเผลอไปrelease เค้าหล่ะก็ชีวิตอาจจะเปลี่ยนไปได้ไม่ยากเลยนะครับ เพราะไม่มีตัวช่วยคอย supportเหลือแล้ว) เป็นต้น แน่นอนว่าการตรวจประเมินทางคลินิกเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งในการวินิจฉัย เพื่อวางแผนแนวทางการรักษาได้อย่างถูกต้องเหมาะสมมากที่สุด ดังนั้นจำเป็นต้องให้ความสำคัญ 🟢