Dr. W EP. 114 โปรโตคอลกายภาพฯ ที่ 'ใช่' สำหรับ Tennis Elbow 💪

😄สวัสดีครับ! Dr. W กลับมาพร้อมเรื่องราวดีๆ สำหรับชาว Tennis Elbow (Lateral Elbow Tendinopathy - LET) และนักกายภาพบำบัดทุกท่านครับ!

เราทราบกันดีว่าการรักษา LET หรืออาการปวดข้อศอกด้านนอกเนี่ย มีหลากหลายวิธีมากๆ เลยใช่ไหมครับ? (ดูจากรูป "Evidence Flower"  ที่แนบมาก็ได้ครับ จะเห็นว่ามีทั้ง ออกกำลังกาย, Shockwave, Laser, อุปกรณ์พยุง, ฉีดยา, ฝังเข็ม และอื่นๆ อีกเพียบ ซึ่งระดับหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ก็แตกต่างกันไป) แต่คำถามคือ... แล้วโปรแกรมกายภาพบำบัดที่ "เหมาะสมที่สุด (Optimised)" โดยเฉพาะที่นำโดยนักกายภาพบำบัด ควรจะมีหน้าตาเป็นอย่างไร?

มีงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่น่าสนใจมาก ตีพิมพ์ในวารสาร BMJ โดย Rowe และคณะ เค้าได้ทำการศึกษาเพื่อหา "ฉันทามติ (Consensus)" จากกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ (นักกายภาพบำบัดที่มีประสบการณ์) โดยใช้เทคนิคที่เรียกว่า "Online Nominal Group Technique" ครับ พูดง่ายๆ คือ เป็นกระบวนการระดมสมองและหาข้อสรุปร่วมกันอย่างเป็นระบบผ่านทางออนไลน์ เพื่อสร้าง "โปรโตคอลการรักษา LET ที่นำโดยนักกายภาพบำบัด" ที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ณ ตอนนั้นครับ

 ♥️ผลลัพธ์ที่ได้: 3 เสาหลักของโปรโตคอลกายภาพ สำหรับ LET

จากการระดมสมองและหาข้อสรุปร่วมกันของผู้เชี่ยวชาญ โปรโตคอลที่เหมาะสมที่สุดควรประกอบด้วย 3 องค์ประกอบสำคัญนี้ครับ:

 1️⃣คำแนะนำและการให้ความรู้ (Advice and Education):

 ◾️นี่คือพื้นฐานที่สำคัญมากครับ! นักกายภาพบำบัดควรให้ข้อมูลที่ถูกต้องแก่ผู้ป่วยเกี่ยวกับ:

 ◾️ธรรมชาติของภาวะ LET (มันคืออะไร ทำไมถึงเป็น)

 ◾️แนวทางการจัดการกิจกรรมในชีวิตประจำวัน (Activity modification) เพื่อลดภาระต่อเอ็นที่เจ็บ

 ◾️การคาดการณ์ผลการรักษา (Prognosis) และระยะเวลาที่อาจต้องใช้

 ◾️ความสำคัญของการทำตามโปรแกรมการรักษาอย่างสม่ำเสมอ

 2️⃣การออกกำลังกายแบบก้าวหน้า (Progressive Exercise Therapy):

  ◾️นี่ถือเป็น "หัวใจหลัก" ของการรักษาเลยครับ! โปรแกรมควรเน้นการเพิ่มความแข็งแรงและความทนทานของเอ็นและกล้ามเนื้ออย่างค่อยเป็นค่อยไป โดยมีรายละเอียดดังนี้:

  ◾️ยืดกล้ามเนื้อแขนท่อนล่าง (Forearm Stretches): ค้างไว้ 30 วินาที x 3 ครั้ง, ทำ ก่อนและหลัง การออกกำลังกายแบบลงน้ำหนักเสมอ เพื่อเตรียมความพร้อมและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ

  ◾️เกร็งค้าง (Isometric Exercises): เป็นการออกแรงเกร็งกล้ามเนื้อโดยไม่มีการเคลื่อนไหวข้อศอก ให้เกร็งค้างนานสุด 60 วินาที x 5 ครั้ง, ทำ วันละ 1 ครั้ง (มักใช้ในช่วงแรกๆ หรือเมื่อปวดมาก เพื่อช่วยลดปวดและเริ่มกระตุ้นกล้ามเนื้อ)

  ◾️ลงน้ำหนัก (Concentric & Eccentric Loading): การออกกำลังกายที่เน้นทั้งจังหวะยกขึ้น (Concentric) และโดยเฉพาะจังหวะค่อยๆ ต้านลง (Eccentric) ซึ่งเชื่อว่าสำคัญต่อการฟื้นฟูเอ็น ให้ทำ 3 เซ็ต x 10–15 ครั้ง, ทำ วันละ 1 ครั้ง, และควรทำต่อเนื่อง อย่างน้อย 6 สัปดาห์

  ◾️ระดับความเจ็บ: ขณะออกกำลังกาย อาจมีอาการเจ็บได้บ้าง แต่ควรอยู่ในระดับที่ "ผู้ป่วยยอมรับได้ (Pain acceptable to the patient)" ไม่ควรฝืนจนเจ็บมากเกินไป

 3️⃣อุปกรณ์พยุง (Orthotics):

 ◾️ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่เห็นตรงกันว่า การใช้อุปกรณ์พยุงชนิด "สายรัดข้อศอกแบบมีปุ่มกด (Counter-force elbow clasp/strap)" อาจมีประโยชน์ในการช่วยลดแรงกระทำต่อจุดเกาะเอ็น และลดอาการปวดขณะทำกิจกรรมได้

 ⭕️มองผ่าน Evidence Flower:

 ◾️เมื่อดูรูป Evidence Flower ประกอบ (ภาพที่แนบมา) จะเห็นว่าโปรโตคอลนี้เน้นองค์ประกอบที่มีหลักฐานสนับสนุนอยู่บ้าง (เช่น Exercise - Eccentric loading มีประโยชน์ระยะสั้น, Advice) และรวมถึงส่วนที่ผู้เชี่ยวชาญเห็นพ้องว่าน่าจะมีประโยชน์แม้หลักฐานอาจจะยังไม่แข็งแรงมาก (เช่น Orthotics - Unknown effectiveness) ซึ่งสะท้อนการผสมผสานทั้ง Evidence-based และ Expert opinion ครับ

 ◾️ในทางกลับกัน รูปนี้ก็ชี้ให้เห็นว่าการรักษาบางอย่าง เช่น Shockwave therapy หรือ Ultrasound ยังมีหลักฐานไม่ชัดเจน ส่วนการฉีด Steroid อาจช่วยลดปวดระยะสั้น แต่ก็อาจมีผลเสียระยะยาวได้

 💭ข้อคิดและบทสรุปจาก Dr. W:

 ◾️งานวิจัยฉันทามตินี้ให้ "กรอบการทำงาน (Framework)" ที่ดีและปฏิบัติได้จริง สำหรับนักกายภาพบำบัดในการดูแลผู้ป่วย Tennis Elbow ครับ

 ◾️หัวใจสำคัญอยู่ที่ การให้ความรู้ ที่ถูกต้อง ควบคู่ไปกับ โปรแกรมออกกำลังกายแบบก้าวหน้า ที่มีโครงสร้างชัดเจน (ยืด -> เกร็งค้าง -> ลงน้ำหนัก) และอาจพิจารณาใช้ สายรัดข้อศอก ร่วมด้วย

 ◾️การออกกำลังกายควรทำอย่างสม่ำเสมอ และระดับความเจ็บที่ยอมรับได้เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องสื่อสารกับผู้ป่วยครับ

หวังว่าข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์ในการนำไปปรับใช้ดูแลผู้ป่วย Tennis Elbow นะครับ!

♥️Reference

 ✅Bateman M, Saunders B, Littlewood C, et al. Development of an optimised physiotherapist-led treatment protocol for lateral elbow tendinopathy: a consensus study using an online nominal group technique. BMJ Open 2021;11:e053841. doi: 10.1136/bmjopen-2021-053841

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

บ้านใจอารีย์คลินิกกายภาพ มี 2 สาขา

!!ยินดีให้คำปรึกษา ฟรี!!

📌สาขา เยาวราช

-แผนที่ : https://g.co/kgs/kXSEbT

-โทร : 080 425 9900

-Line : https://lin.ee/6pVt7JG

📌สาขา เพชรเกษม81

-แผนที่ : https://g.co/kgs/MVhq7B

-โทร : 094 654 2460

-Line :https://lin.ee/cl1hNqe