Dr. W EP. 114 โปรโตคอลกายภาพฯ ที่ 'ใช่' สำหรับ Tennis Elbow 💪

😊 สวัสดีครับ! Dr. W กลับมาพร้อมเรื่องราวดีๆ สำหรับชาว Tennis Elbow (Lateral Elbow Tendinopathy - LET) และนักกายภาพบำบัดทุกท่านครับ!

เราทราบกันดีว่าการรักษา LET หรืออาการปวดข้อศอกด้านนอกเนี่ย มีหลากหลายวิธีมากๆ เลยใช่ไหมครับ? (ดูจากรูป "Evidence Flower" 🌸 ที่แนบมาก็ได้ครับ จะเห็นว่ามีทั้ง ออกกำลังกาย, Shockwave, Laser, อุปกรณ์พยุง, ฉีดยา, ฝังเข็ม และอื่นๆ อีกเพียบ ซึ่งระดับหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ก็แตกต่างกันไป) แต่คำถามคือ... แล้วโปรแกรมกายภาพบำบัดที่ "เหมาะสมที่สุด (Optimised)" โดยเฉพาะที่นำโดยนักกายภาพบำบัด ควรจะมีหน้าตาเป็นอย่างไร? 🤔

มีงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่น่าสนใจมาก ตีพิมพ์ในวารสาร BMJ โดย Rowe และคณะ เค้าได้ทำการศึกษาเพื่อหา "ฉันทามติ (Consensus)" จากกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ (นักกายภาพบำบัดที่มีประสบการณ์) โดยใช้เทคนิคที่เรียกว่า "Online Nominal Group Technique" ครับ พูดง่ายๆ คือ เป็นกระบวนการระดมสมองและหาข้อสรุปร่วมกันอย่างเป็นระบบผ่านทางออนไลน์ เพื่อสร้าง "โปรโตคอลการรักษา LET ที่นำโดยนักกายภาพบำบัด" ที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ณ ตอนนั้นครับ

✨ ผลลัพธ์ที่ได้: 3 เสาหลักของโปรโตคอลกายภาพ สำหรับ LET ✨

จากการระดมสมองและหาข้อสรุปร่วมกันของผู้เชี่ยวชาญ โปรโตคอลที่เหมาะสมที่สุดควรประกอบด้วย 3 องค์ประกอบสำคัญนี้ครับ:

1️⃣ คำแนะนำและการให้ความรู้ (Advice and Education): 🗣️

▪️ นี่คือพื้นฐานที่สำคัญมากครับ! นักกายภาพบำบัดควรให้ข้อมูลที่ถูกต้องแก่ผู้ป่วยเกี่ยวกับ:

▪️ ธรรมชาติของภาวะ LET (มันคืออะไร ทำไมถึงเป็น)

▪️ แนวทางการจัดการกิจกรรมในชีวิตประจำวัน (Activity modification) เพื่อลดภาระต่อเอ็นที่เจ็บ

▪️ การคาดการณ์ผลการรักษา (Prognosis) และระยะเวลาที่อาจต้องใช้

▪️ ความสำคัญของการทำตามโปรแกรมการรักษาอย่างสม่ำเสมอ

2️⃣ การออกกำลังกายแบบก้าวหน้า (Progressive Exercise Therapy): 💪🏋️‍♀️

▪️ นี่ถือเป็น "หัวใจหลัก" ของการรักษาเลยครับ! โปรแกรมควรเน้นการเพิ่มความแข็งแรงและความทนทานของเอ็นและกล้ามเนื้ออย่างค่อยเป็นค่อยไป โดยมีรายละเอียดดังนี้:

▪️ 🤸‍♀️ ยืดกล้ามเนื้อแขนท่อนล่าง (Forearm Stretches): ค้างไว้ 30 วินาที x 3 ครั้ง, ทำ ก่อนและหลัง การออกกำลังกายแบบลงน้ำหนักเสมอ เพื่อเตรียมความพร้อมและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ

▪️ 💪 เกร็งค้าง (Isometric Exercises): เป็นการออกแรงเกร็งกล้ามเนื้อโดยไม่มีการเคลื่อนไหวข้อศอก ให้เกร็งค้างนานสุด 60 วินาที x 5 ครั้ง, ทำ วันละ 1 ครั้ง (มักใช้ในช่วงแรกๆ หรือเมื่อปวดมาก เพื่อช่วยลดปวดและเริ่มกระตุ้นกล้ามเนื้อ)

▪️ 🏋️‍♂️ ลงน้ำหนัก (Concentric & Eccentric Loading): การออกกำลังกายที่เน้นทั้งจังหวะยกขึ้น (Concentric) และโดยเฉพาะจังหวะค่อยๆ ต้านลง (Eccentric) ซึ่งเชื่อว่าสำคัญต่อการฟื้นฟูเอ็น ให้ทำ 3 เซ็ต x 10–15 ครั้ง, ทำ วันละ 1 ครั้ง, และควรทำต่อเนื่อง อย่างน้อย 6 สัปดาห์

▪️ ⚠️ ระดับความเจ็บ: ขณะออกกำลังกาย อาจมีอาการเจ็บได้บ้าง แต่ควรอยู่ในระดับที่ "ผู้ป่วยยอมรับได้ (Pain acceptable to the patient)" ไม่ควรฝืนจนเจ็บมากเกินไป

3️⃣ อุปกรณ์พยุง (Orthotics): 🩹

▪️ ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่เห็นตรงกันว่า การใช้อุปกรณ์พยุงชนิด "สายรัดข้อศอกแบบมีปุ่มกด (Counter-force elbow clasp/strap)" อาจมีประโยชน์ในการช่วยลดแรงกระทำต่อจุดเกาะเอ็น และลดอาการปวดขณะทำกิจกรรมได้

🌸 มองผ่าน Evidence Flower:

▪️ เมื่อดูรูป Evidence Flower ประกอบ (ภาพที่แนบมา) จะเห็นว่าโปรโตคอลนี้เน้นองค์ประกอบที่มีหลักฐานสนับสนุนอยู่บ้าง (เช่น Exercise - Eccentric loading มีประโยชน์ระยะสั้น, Advice) และรวมถึงส่วนที่ผู้เชี่ยวชาญเห็นพ้องว่าน่าจะมีประโยชน์แม้หลักฐานอาจจะยังไม่แข็งแรงมาก (เช่น Orthotics - Unknown effectiveness) ซึ่งสะท้อนการผสมผสานทั้ง Evidence-based และ Expert opinion ครับ

▪️ ในทางกลับกัน รูปนี้ก็ชี้ให้เห็นว่าการรักษาบางอย่าง เช่น Shockwave therapy หรือ Ultrasound ยังมีหลักฐานไม่ชัดเจน ส่วนการฉีด Steroid อาจช่วยลดปวดระยะสั้น แต่ก็อาจมีผลเสียระยะยาวได้

💡 ข้อคิดและบทสรุปจาก Dr. W:

▪️ งานวิจัยฉันทามตินี้ให้ "กรอบการทำงาน (Framework)" ที่ดีและปฏิบัติได้จริง สำหรับนักกายภาพบำบัดในการดูแลผู้ป่วย Tennis Elbow ครับ

▪️ หัวใจสำคัญอยู่ที่ การให้ความรู้ ที่ถูกต้อง ควบคู่ไปกับ โปรแกรมออกกำลังกายแบบก้าวหน้า ที่มีโครงสร้างชัดเจน (ยืด -> เกร็งค้าง -> ลงน้ำหนัก) และอาจพิจารณาใช้ สายรัดข้อศอก ร่วมด้วย

▪️ การออกกำลังกายควรทำอย่างสม่ำเสมอ และระดับความเจ็บที่ยอมรับได้เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องสื่อสารกับผู้ป่วยครับ

หวังว่าข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์ในการนำไปปรับใช้ดูแลผู้ป่วย Tennis Elbow นะครับ! 😊

Reference

🔶 Bateman M, Saunders B, Littlewood C, et al. Development of an optimised physiotherapist-led treatment protocol for lateral elbow tendinopathy: a consensus study using an online nominal group technique. BMJ Open 2021;11:e053841. doi: 10.1136/bmjopen-2021-053841

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

บ้านใจอารีย์คลินิกกายภาพ มี 2 สาขา

!!ยินดีให้คำปรึกษา ฟรี!!

📌สาขา เยาวราช

-แผนที่ : https://g.co/kgs/kXSEbT

-โทร : 080 425 9900

-Line : https://lin.ee/6pVt7JG

📌สาขา เพชรเกษม81

-แผนที่ : https://g.co/kgs/MVhq7B

-โทร : 094 654 2460

-Line :https://lin.ee/cl1hNqe